Interview: Ronny, expert Inclusief Spelen

Ronny’s missie voor inclusieve speelplekken: ‘Alle kinderen moet samen kunnen spelen’

In een wereld waar spelen essentieel is voor de ontwikkeling van kinderen, is het cruciaal dat niemand buitengesloten wordt. Ronny van Lanen, adviseur bij Proludic BV, expert inclusief spelen én lid van het internationale inclusivity-comité binnen Proludic, zet zich sinds 2023 in voor inclusieve speelplekken. Zijn missie? Speelomgevingen creëren waar élk kind, ongeacht fysieke of mentale beperkingen, kan meedoen.

Bij het seminar van het inclusivity Comité van Proludic gingen we in gesprek met andere experts, hier heb ik geleerd om in contact te komen met en te luisteren naar de gebruikers van een speeltuin. Kinderen die zelf een beperking hebben, hoe zij het ervaren om naar een speeltuin te gaan. Wij kunnen wel van alles vinden en denken, maar uiteindelijk moet je het voor de gebruikers goed doen. Zij hebben er dagelijks mee te maken.

Ronny van Lanen, expert inclusief spelen

Een speelplek voor iedereen

Inclusief spelen gaat verder dan alleen fysieke toegankelijkheid. Het draait om samenspel, sociale interactie en gelijke kansen voor alle kinderen, ongeacht hun fysieke of mentale mogelijkheden. Spelen is essentieel voor de ontwikkeling van een kind, zowel sociaal als motorisch. Bij het sociale stuk kun je denken aan het leren wachten op je beurt bij een speeltoestel, het samenwerken om een speeltoestel in beweging te krijgen of het vragen of iemand je wil helpen. Het stukje motorische vaardigheden gaat over dingen als het leren klimmen of een evenwichtsparcours afleggen.

Een inclusieve speelplek biedt ruimte voor samenwerking, creativiteit en zelfstandigheid. Ronny benadrukt dat een speelplek meer is dan een verzameling speeltoestellen; het is een ontmoetingsplek waar vriendschappen ontstaan en waar kinderen met én zonder beperking elkaar op een natuurlijke manier leren begrijpen.

Op een speelplek, daar leer je je vriendjes kennen. Een speelplek in de buurt moet daarom voor iedereen toegankelijk zijn, daar mag niemand buitengesloten worden.

Ronny van Lanen, expert inclusief spelen

Meer dan een ontwerp

Ronny vertelt dat bij Proludic inclusiviteit centraal staat in het ontwerpproces. Het ontwikkelt speeltoestellen die toegankelijk zijn voor iedereen en samenspel stimuleren. Voorbeelden hiervan zijn de inclusieve jeep, waarop acht kinderen tegelijk kunnen spelen. Dit toestel stimuleert samenwerking en fantasiespel en biedt ruimte voor kinderen in een rolstoel. Dankzij elementen met geluid en textuur is het ook aantrekkelijk voor kinderen met een sensorische beperking. Een ander voorbeeld is de draaicarrousel, die zowel staand, zittend als met een rolstoel te gebruiken is. Ook speelelementen zoals de laaggeplaatste xylofoon zorgen ervoor dat kinderen van verschillende hoogtes en niveaus samen kunnen spelen. De zandfabriek biedt extra speelmogelijkheden waarbij kinderen creatief kunnen zijn met zand en samenwerken. Ook bij combinatietoestellen zijn inclusieve elementen geïntegreerd, zodat elk kind kan meedoen, zoals speelpanelen aan de zijkanten van het toestel.

Bij Proludic proberen we toestellen te creëren die altijd een samenspeel element erin hebben zitten. Ook bijvoorbeeld onderdelen die laag bij de grond zijn en toegankelijk zijn voor iedereen. Maar naast het motorische, proberen we ook rekening te houden met kinderen met een mentale beperking – dat zij een plekje hebben om zich terug te trekken, waar ze zich veilig voelen. En we houden rekening met een sensorische beperking, bijvoorbeeld kinderen die een visuele beperking hebben, die wel op geluid kunnen reageren of op het voelen. Dat er voor iedereen iets is.

Ronny van Lanen, expert inclusief spelen

Maar een speelplek is meer dan de toestellen alleen, geeft Ronny aan. Ook de ondergrond, looproutes en de bereikbaarheid van de speelplek en speeltoestellen zijn van groot belang. Denk ook aan ouders of oma’s en opa’s met een beperking die mee naar de speelplek gaan, moeten er naar toe kunnen en ergens kunnen zitten. Je moet ervoor zorgen dat de speelplek op een veilige manier toegankelijk en bereikbaar is en iedereen zich welkom voelt.

Een inclusieve speeltuin hoeft niet heel anders te zijn dan een reguliere speeltuin, maar er moet soms gewoon anders gekeken worden naar de indeling. Soms moet je een toestel niet midden in het zand zetten, maar het toestel aan de rand van een speelplek zetten of op een goede ondergrond, zodat iedereen erbij kan komen.

Inspirerende projecten

Proludic heeft verschillende succesvolle inclusieve speelplekken gerealiseerd. Zoals in Dordrecht, bij speeltuinvereniging Stadspolders. Hier staat onder andere een toegankelijk waterspeeltoestel waar kinderen kunnen ontdekken en samenwerken met water.

Een ander voorbeeld is de speelplaats in de Riouwstraat in Amsterdam. Met verschillende inclusieve speeltoestellen, nodigt deze speeltuin echt uit tot samen spelen.

Bewustwording en samenwerking

Eén van de grootste uitdagingen volgens Ronny is het creëren van bewustwording. Veel gemeenten en ontwerpers zijn zich niet altijd bewust van de noodzaak van inclusieve speelplekken.

Daarom is samenwerking zo belangrijk, vertelt Ronny. Betrek verschillende partijen bij het ontwerp en de realisatie en ga in gesprek met kinderen, ouders, verzorgers en experts. Door deze brede aanpak ontstaat er draagvlak en kunnen er echt stappen worden gezet. Kijk lokaal welke partijen je kan benaderen, wie hebben er ervaring en wie kunnen we erbij betrekken. Dit geldt voor de fase van het ontwerpen, maar ook als de speelplek is gerealiseerd. Je wil dat mensen weten dat de speelplek er is en dat deze gebruikt wordt.

Bij het onderwerp inclusie krijg ik nu nog heel vaak te horen “wij hebben geen kinderen met een beperking, dus we houden er eigenlijk geen rekening mee” en “we krijgen er geen vraag naar”. Maar als er niks voor deze kinderen is, komen ze ook niet.

Ronny van Lanen, expert inclusief spelen

Daarnaast kan financieel draagvlak een belangrijke rol spelen. Er zijn fondsen die een financiële bijdrage kunnen leveren en sponsoren die zich aan inclusieve speelplekken willen verbinden, wat helpt bij de realisatie van deze waardevolle initiatieven. En onthoudt dat met een paar simpele oplossingen al grote veranderingen teweeg kunnen worden gebracht.

Het onderwerp inclusie wordt nu nog gezien door sommige als heel duur of heel lastig. Daar moeten we van af stappen. We moeten in contact komen met elkaar en denken in mogelijkheden, niet in beperkingen.

Ronny van Lanen, expert inclusief spelen

Een toekomst vol speelplezier

Ronny gelooft dat inclusief spelen de toekomst is. Het gaat niet alleen om toegankelijkheid, maar om het creëren van plekken waar kinderen van alle leeftijden en mogelijkheden samen kunnen spelen. Door te investeren in inclusieve speelplekken, investeren we in een samenleving waarin iedereen erbij hoort.

De leukste reactie is een lach op het gezicht van een kind. Als ze gewoon leuk mee kunnen doen met iedereen en broertjes, zusjes en vriendjes uit de buurt. Dat ze niet het gevoel hebben dat ze anders zijn en ze gewoon met iedereen mee kunnen doen. Ik denk dat dat de mooiste reactie is die je kan krijgen.

Ronny van Lanen, expert inclusief spelen

‘We moeten inclusie niet zien als een angst of als iets moeilijks, maar juist als iets moois’

Ronny van Lanen
(expert Inclusief Spelen)